Engelli Ehliyeti Nasıl Alınır? Hangi Tertibat Kodları Hangi Engel Türü İçin Geçerli?
2025 itibarıyla Türkiye’de engelli bireyler, özel sürücü belgesi (ehliyet) alarak trafiğe çıkabilirler. Ancak bu süreç, normal ehliyetten farklı olarak sağlık raporu, özel tertibatlar ve özel kodlamalar içerir.
1. Kimler Engelli Ehliyeti Alabilir?
- Kalıcı ortopedik engeli olan bireyler (örneğin kol/bacak kaybı, felç)
- Kas/iskelet sistemi bozukluğu olanlar
- Doğuştan ya da sonradan hareket kabiliyetini kısıtlayan kişiler
- Ehliyet almasına engel olmayan zihinsel/işitsel engeli olanlar (bazı sınırlamalarla)
2. Gerekli Belgeler
- Sağlık Kurulu Raporu (engelli durumunu ve araç kullanımına uygunluğu belirten)
- Tertibat gereksinimi varsa bunun açıkça raporda belirtilmiş olması
- Sürücü olur raporu
- Nüfus cüzdanı, 1 adet biyometrik fotoğraf
- Sürücü kursu başvuru formu
3. Sürücü Kursu ve Ehliyet Sınıfları
- Engelliler genellikle B engelli sınıfı sürücü belgesi alır (otomobil/kamyonet için)
- Öğrenim süreci ve sınavlar standart kurslardaki gibidir, ancak direksiyon sınavı özel tertibatlı araçla yapılır
- Bazı özel sürücü kursları engellilere yönelik araçlarla eğitim verir
4. Tertibat Kodları ve Anlamları
Sürücü belgesine, kişinin engel durumuna göre uluslararası kodlar eklenir:
| Kod | Anlamı |
|---|---|
| 10.02 | Otomatik vitesli araç kullanmalı |
| 20.06 | El ile kumandalı gaz/fren sistemi |
| 25.08 | Direksiyon topuzu kullanmalı |
| 30.02 | Ortopedik cihaz ile araç kullanmalı |
| 40.01 | Ayna yerleşimi değiştirilmiş araç |
| 78 | Sadece otomatik vitesli araç kullanabilir |
5. Ehliyetle İlgili Önemli Bilgiler
- Ehliyet sınavlarında ekstra süre veya özel haklar tanınabilir.
- Ehliyet alındıktan sonra, araç alımında ÖTV muafiyeti sağlanabilir (tertibatlı araç için).
- Sürücü belgesinde yer alan kodlar, yalnızca tertibatlı araçlarda geçerlidir.
- Engelli birey, sadece sağlık raporuna uygun şekilde düzenlenmiş aracı kullanabilir.
Sık Sorulan Sorular
Tertibat kodu olmayan bir engelli araç sürebilir mi? Hayır, sürücü belgesinde gerekli kod ve özel tertibat belirtilmemişse bu yasal değildir.
Ehliyet aldıktan sonra araç alımında avantaj sağlanır mı? Evet, özel tertibatlı araç alırken ÖTV ve gümrük vergisi muafiyeti uygulanabilir.
Tertibat değişirse ne olur? Yeni araçla birlikte sağlık raporu yenilenmeli ve ehliyet yeniden düzenlenmelidir.
Sonuç: Engelli ehliyeti almak mümkündür ve yasal olarak güvence altındadır. Ancak süreç biraz daha özen gerektirir. Sağlık raporu, uygun sürücü kursu seçimi ve tertibat kodları sürecin temel parçalarıdır.Dilerseniz bu konuda deneyimlerinizi paylaşın, birlikte daha fazla kişiye destek olalım.
