Tarihte Bugün (10 Şubat) Olaylar, Doğumlar ve Ölümler
Olaylar
- 1074 - Divânu Lügati't-Türk; Türk kültürünün ilk Türkçe dilinde yazılan sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazımı sona erdi. (25 Ocak 1072'te başladı.)
- 1763 - Büyük Britanya Krallığı, Fransa ve İspanya arasında Paris Antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşları sona erdi.
- 1828 - Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanı arasında Türkmençay Antlaşması imzalandı.
- 1840 - I. Victoria ile Prens Albert, Saint James Sarayı şapelinde evlendiler.
- 1863 - Alanson Crane, yangın söndürücüsünün patentini aldı.
- 1916 - Alman İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında Dogger Bank Muharebesi gerçekleşti.
- 1931 - Yeni Delhi, Hindistan'ın başkenti oldu.
- 1933 - Madison Square Garden'daki (New York) boks maçında Primo Carnera, Ernie Schaaf'ı 13. roundda nakavt etti, Schaaf öldü.
- 1937 - Meteoroloji Genel Müdürlüğü kuruldu.
- 1946 - Güney Amerika Şampiyonası, Arjantin'in şampiyonluğu ile sona erdi.
- 1947 - İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya, Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.
- 1947 - Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları, Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.
- 1950 - Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin dâvâsı sona erdi: Behice Boran ve Niyâzi Berkes, üçer ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
- 1953 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde, Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın Sevgi Öncesi adını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.
- 1954 - Kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, Genel Başkanlığa Ahmet Tahtakılıç seçildi.
- 1956 - Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.
- 1958 - İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan, gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.
- 1962 - Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; SSCB semalarında düşürülen ABD casus uçağı U-2'nin pilotu Francis Gary Powers, Rus casus Rudolf Abel ile takas edildi.
- 1969 - ABD 6. Filosuna bağlı gemiler, İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.
- 1971 - Mehmet Ali Aybar, ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.
- 1979 - Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesi'nde, Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bir bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
- 1980 - Tariş olayları:8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.
- 1981 - Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı, 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.
- 1981 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.
- 1987 - Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, Cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.
- 1992 - Boksör Mike Tyson, Amerika zenci güzeli Desiree Washington'a tecavüz suçundan mahkûm oldu.
- 1993 - "Yorgun Savaşçı" filmi, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film, devlet televizyonu tarafından çekilmiş ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar, filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.
- 1995 - Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'te iptal etti.
- 1996 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, Garry Kasparov'u yenmeyi başardı.
- 1998 - Fransa'da sinema dalında düzenlenen Sadoul Ödülü'nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı "Masumiyet" adlı film kazandı.
- 2006 - 2006 Kış Olimpiyatları, Torino'da (İtalya) başladı.
- 2006 - Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davadan dolayı yeni Türk Ceza Kanununa göre yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri göz önüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkûm etti.
- 2015 - 3 kişinin katledildiği Chapel Hill saldırısı vuku buldu.
Doğumlar
- 1775 - Ádám Récsey, Macar politikacı ve general (ö. 1852)
- 1785 - Claude-Louis Navier, Fransız fizikçi (ö. 1836)
- 1791 - Francesco Hayez, İtalyan ressam (ö. 1882)
- 1807 - Lajos Batthyány, Macar devlet adamı (ö. 1849)
- 1890 - Boris Pasternak, Rus şair, yazar ve 1958 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1960)
- 1894 - Harold Macmillan, İngiliz siyasetçi ve 1957-1963 arası Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1986)
- 1896 - Alister Hardy, İngiliz deniz biyoloğu; zooplankton ve deniz ekosistemi uzmanı (ö. 1985)
- 1897 - John Franklin Enders, Amerikalı tıp bilimcisi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1985)
- 1897 - Judith Anderson, Avustralyalı aktris (ö. 1992)
- 1898 - Bertolt Brecht, Alman oyun yazarı (ö. 1956)
- 1899 - Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (ö. 1982)
- 1901 - Stella Adler, Amerikalı oyuncu (ö. 1992)
- 1902 - Walter Houser Brattain, Amerikalı fizikçi (ö. 1987)
- 1909 - Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni (ö. 2001)
- 1911 - Rebii Erkal, Türk futbolcu ve antrenör (ö. 1985)
- 1922 - Árpád Göncz, Macar profesör ve siyasetçi (ö. 2015)
- 1929 - Jerry Goldsmith, Amerikalı besteci ve orkestra şefi (ö. 2004)
- 1930 - Robert Wagner, Amerikalı film yapımcısı ve aktör
- 1935 - Miroslav Blažević, Hırvat teknik direktör
- 1935 - Zori Balayan, Ermeni yazar
- 1936 - Ayşe Nana, Ermeni asıllı Türk-İtalyan oyuncu ve dansçı (ö. 2014)
- 1938 - Muharrem Dalkılıç, Türk atlet ve spor yöneticisi
- 1939 - Enver Ören, Türk iş adamı, akademisyen ve İhlas Holding'in kurucusu (ö. 2013)
- 1939 - Peter Purves, İngiliz oyuncu ve sunucu
- 1940 - Güven Önüt, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2003)
- 1943 - Atilla Pakdemir, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 1944 - Refik Durbaş, Türk şair
- 1945 - Ömer Naci Soykan, Türk felsefeci ve akademisyen
- 1950 - Mark Spitz, Amerikalı yüzücü
- 1952 - Marco Aurélio Moreira, Brezilyalı futbolcu
- 1955 - Greg Norman, Avustralyalı golfçü
- 1957 - Briony McRoberts, İngiliz oyuncu (ö. 2013)
- 1957 - Oya Aydoğan, Türk oyuncu (ö. 2016)
- 1958 - Sinan Turhan, Türk futbolcu ve antrenör
- 1961 - Alexander Payne, Amerikalı yönetmen ve senarist
- 1962 - Cliff Burton, Amerikalı müzisyen ve Metallica'nın bass gitaristi (ö. 1986)
- 1963 - Candan Erçetin, Türk pop şarkıcısı, yorumcu, söz yazarı, besteci ve müzik öğretmeni
- 1963 - Halil İbrahim Akpınar, Türk bürokrat
- 1967 - Kazuaki Koezuka, Japon futbolcu
- 1970 - Noureddine Naybet, Faslı futbolcu
- 1970 - Pelin Körmükçü, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 1973 - Ajdar Anık, Türk şarkıcı
- 1973 - Kazım Çarman, Türk oyuncu
- 1974 - Elizabeth Banks, Amerikalı aktris
- 1975 - Kool Savaş, Alman müzisyen
- 1976 - Carlos Jiménez, İspanyol basketbolcu
- 1976 - Delio Toledo, Paraguaylı futbolcu
- 1976 - Vedran Runje, Hırvat kaleci
- 1977 - Bakary Gassama, Gambiyalı futbol hakemi
- 1977 - Salif Diao, Senegalli futbolcu
- 1978 - Don Omar, Porto Rikolu şarkıcı
- 1978 - Erkan Özbey, Türk futbolcu
- 1978 - Tuğba Özay, Türk şarkıcı, söz yazarı, manken ve oyuncu
- 1979 - Gabri García, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
- 1980 - Enzo Maresca, İtalyan futbolcu
- 1980 - Sylvain Marchal, Fransız futbolcu
- 1981 - Andrew Johnson, İngiliz futbolcu
- 1981 - Gakuto Kondo, Japon futbolcu
- 1981 - Natasha St-Pier, Kanadalı şarkıcı
- 1982 - Şadi Çolak, Türk futbolcu
- 1982 - Tarmo Neemelo, Eston futbolcu
- 1983 - Kenny Adeleke, Amerikalı basketbolcu
- 1983 - Ricardo Clark, Amerikalı futbolcu
- 1983 - Tanıl Özer, Türk futbolcu
- 1983 - Vagnur Mohr Mortensen, Faroeli futbolcu
- 1984 - Marcelo Mattos, Brezilyalı futbolcu
- 1984 - Marcos Aurélio, Brezilyalı futbolcu
- 1985 - Jonas Mačiulis, Litvan basketbolcu
- 1985 - Selçuk İnan, Türk futbolcu
- 1986 - Erik Friberg, İsveçli futbolcu
- 1986 - Nahuel Guzmán, Arjantinli futbolcu
- 1986 - Yuya Sato, Japon futbolcu
- 1987 - Arif Daşdemirov, Azeri futbolcu
- 1987 - Facundo Roncaglia, Arjantinli futbolcu
- 1988 - César Elizondo, Kosta Rikalı futbolcu
- 1988 - Francesco Acerbi, İtalyan futbolcu
- 1989 - Sabjen Lilaj, Arnavut futbolcu
- 1990 - Satoshi Yoshida, Japon futbolcu
- 1991 - Emma Roberts, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
- 1991 - Park Kwang-Il, Güney Koreli futbolcu
- 1992 - Joeri de Kamps, Hollandalı futbolcu
- 1992 - Misha B, İngiliz rapçi
- 1993 - Guillermo Madrigal, Meksikalı futbolcu
- 1994 - José Abella, Meksikalı futbolcu
- 1994 - Xavier de Souza Kodjo, Kamerunlu futbolcu
- 1995 - Bobby Portis, Amerikalı basketbolcu
- 1996 - Humam Tarık, Iraklı futbolcu
- 1997 - Chloë Grace Moretz, Amerikalı aktris
Ölümler
- 1162 - III. Baudouin, Kudüs Kralı (d. 1130)
- 1242 - Shijō, Japon İmparatoru (d. 1231)
- 1755 - Montesquieu, Fransız yazar (d. 1689)
- 1829 - XII. Leo, Katolik Kilisesi'nin 252. Papası (d. 1760)
- 1837 - Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazar (d. 1799)
- 1852 - Rainiharo, Madagaskarlı siyasetçi
- 1868 - David Brewster, İskoç bilim adamı, mucit ve yazar (d. 1781)
- 1879 - Honoré Victorin Daumier, Fransız ressam, heykeltıraş ve karikatürist (19. yüzyıl Fransız siyasetini alaya aldığı karikatürleriyle tanınan) (d. 1808)
- 1917 - John William Waterhouse, İngiliz ressam (d. 1894)
- 1918 - Ernesto Teodoro Moneta, İtalyan gazeteci, milliyetçi, devrimci asker ve pasifist (d. 1833)
- 1918 - II. Abdülhamid, Osmanlı'nın 34. padişahı (d. 1842)
- 1923 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1845)
- 1932 - Edgar Wallace, İngiliz romancı ve senarist (d. 1875)
- 1938 - Turar Rıskulov, Sovyet siyasetçi (d. 1894)
- 1939 - XI. Pius, Katolik Kilisesi'nin 259. Papası (d. 1857)
- 1947 - Muhsin Sabahattin Ezgi, Türk besteci ve gazeteci (d. 1889)
- 1948 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (d. 1898)
- 1957 - Laura Ingalls Wilder, Amerikan yazar (d. 1867)
- 1958 - Nezihe Muhiddin, Osmanlı-Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar ve kadın hakları savunucusu (ö. 1898)
- 1960 - Mustafa Sabri Baysan, Türk siyasetçi (d. 1887)
- 1966 - J.F.C. Fuller, İngiliz asker, tarihçi ve strateji uzmanı (d. 1878)
- 1971 - Leyla Atakan, Türk siyasetçi (d. 1925)
- 1973 - Nevzat Pesen, Türk sinema yönetmeni (d. 1924)
- 1975 - Hüseyin Ataman, Türk asker ve siyasetçi (d. 1900)
- 1975 - Lige Clarke, Amerikalı LGBT hakları eylemcisi ve gazeteci (d. 1942)
- 1979 - Edvard Kardelj, Yugoslav devrimci ve siyaset adamı (d. 1910)
- 1984 - David Von Erich, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1958)
- 2000 - Jim Varney, Amerikalı komedyen, oyuncu, müzisyen, yazar ve seslendirme sanatçısı (d. 1949)
- 2003 - Curt Hennig, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1958)
- 2005 - Arthur Miller, Amerikalı oyun yazarı (d. 1915)
- 2005 - Fahrettin Kırzıoğlu, Türk akademisyen ve Türkolog (d. 1917)
- 2006 - J Dilla, Amerikan rapçi ve prodüktör (d. 1974)
- 2006 - Robert Bruce Merrifield, Amerikalı biyokimyager ve akademisyen (d. 1921)
- 2008 - Roy Scheider, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
- 2009 - Hüdai Aksu, Türk ses sanatçısı (d. 1948)
- 2014 - Shirley Temple, Amerikalı aktris (d. 1928)
- 2016
- Phil Gartside, İngiliz iş insanı (d. 1952)
- Eliseo Prado, Arjantinli futbolcu (d. 1929)
- 2017 - Wiesław Adamski, Polonyalı heykeltıraş (d. 1947)
- 2019 - Jan-Michael Vincent, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1945)
Bayramlar ve Yıldönümleri
-
