Konuyu başlatan
Hidroliz
Hidroliz tepkimeleri, büyük organik moleküller olan polimerlerin parçalanmasında gerçekleşir. Hidroliz tepkimelerinde ATP kullanılmaz. Su varlığında kırılan bağlarda depolanmış olan enerji açığa çıkar. ATP�nin hidrolizinde de doğal olarak su kullanılır ve enerji açığa çıkar. Ancak tepkimenin kendisinde enerji kullanılmaz. Hidroliz tepkimelerinin tersi olan dehidrasyon tepkimeleri, enerji gerektirir. Bunda da tam tersi şekilde su molekülü açığa çıkar ve tepkimenin gerçekleşmesi için giren enerjinin bir kısmı, bağ yapısında hapsedilir. Hidroliz ile açığa çıkan enerji de bağ enerjisinin bir kısmıdır (termodinamiğin ikinci yasasına göre tamamı kazanılamaz)
Hidroliz tepkimeleri, belirli atomlar arasındaki kimyasal bağların koptuğu tepkimelerdir. Bu bağlar koptuğunda, atomları bir arada tutan bağ enerjisi, ısı enerjisi formunda açığa çıkar. Böyle tepkimelere ekzergonik (ısı açığa çıkaran) sıfatı verilir.
ATP molekülü, 3 adet fosfat grubu taşıyan bir adenozin bileşiğidir. Oluşması için ısı harcanması gerekir (endergonik tepkime). Hidroliz olayları sonucunda açığa çıkan ısı enerjisi, ATP molekülünün oluşturulması için kullanılabilir. Ancak, hidroliz olayının kendisi bağ kopması ve bağ enerjisinin açığa çıkması temeline dayandığı için, bu tepkime sonucunda ortaya doğrudan ATP çıkması gibi bir durum söz konusu değildir.
Dehiderasyon
Kimyada bir dehidrasyon tepkimesi, tepkiyen moleküllerden su kaybının meydana geldiği bir kimyasal tepkimedir. Dehidrasyon tepkimeleri eliminasyon tepkimelerinin bir alt grubudur. Hidroksil grubu (-OH) kolay ayrılan bir grup olmadığı için bir Bronsted asit katalizörü hidroksil grubunu protonlaştırıp daha kolay ayrılan bir -OH2+ grubu oluşturur.
Organik sentezde dehidrasyon tepkimelerinin pek çok örneği vardır:
* Alkollerin eterlere dönüşmesi (örneğin, iki monosakkaritten bir disakkarit oluşması)
2 R-OH → R-O-R + H2O
* Alkollerin alkenlere dönüşmesi
R-CH2-CHOH-R → R-CH=CH-R + H2O
* Kar***silik asitlerin asit anhidritlere dönüşmesi
2 RCO2H → (RCO)2O + H2O
* Amidlerin nitrillere dönüşmesi
RCONH2 → R-CN + H2O
Bazı dehidrasyon reaksiyonlarının mekanizmaları karmaşık olabilir, örneğin bir şekerin konsantre sülfürik asitle tepkimesi sonucu karbon oluşumu sırasında karbon çift bağları meydana gelir.
* Şekerin dehidrasyonu
C12H22O11 + 98% Sülfürik asit → 12 C (grafit köpük) + H2O buhar + Sülfürik asit/su karışımı
Bu reaksiyon sülfürik asidin suyla olan ekzotermik tepkimesiyle ilerler. (Bu tepkime sülfürük asitli buhar oluşturur, iyi havalandırılmış bir yerde yapılmalıdır.)
Gönderildi : 30 Ekim 2016 19:06